Peynir Şekeri Kültürümüzün Zamansız Tatlarından

Erzurum Peynir Şekeri

Peynir şekeri 7’den 70’e herkesin severek tükettiği geleneksel lezzetlerden biri. Tadıyla damakları şenlendiren bu şekerin elde edilmesi için gereken ana malzeme sayısı çok az olsa da yapımı hayli emek istiyor. Geleneksel peynir şekeri yapım sürecinde öncelikle toz şeker ve onun üstünü kapacak miktarda su bakır kazanda, karışımın sıcaklığı 100 santigrat dereceye gelene kadar karıştırılarak kaynatılır. Ardından karışıma limon tuzu eklenir. Şekerin mayalanması için, mayalanmayı sağlayacak limon tuzunun ilavesinden sonra karıştırma işlemi sona erer. 140 santigrat dereceye kadar ısınan karışım, daha sonra soğuk bir yüzeye alınır. Karışım soğuduktan sonra "ağartma” işlemine geçilir. Yeterince ağartılan şeker kalıplara aktarılarak dilimlenir. Kesilen şekerin üzerine, nemlenerek istenilen yumuşaklığa gelmesi için su serpilir. Üzeri bezle kapatılıp birkaç saat bu şekilde bekletildikten sonra peynir şekeri hazır hale gelmektedir.

Eski dönemlerde yalnızca su, şeker ve limon tuzuyla yapılan Erzurum Peynir Şekeri, günümüzde çeşitlenmiştir. Limon, kakao, gül suyu gibi malzemelerle farklı aromalar elde edilmektedir.

Zamana Meydan Okuyan Köklü Bir Gelenek

Peynir şekeri için insanımızın acısına da sevincine de eşlik eder desek yeridir. Kültürümüzde cenaze evine gelen ziyaretçilere ikram edilerek kullanılan peynir şekeri bayramlarda, dini törenlerde, düğünlerde de ağızları tatlandırır.

Peynir şekeri, içine şeker katılmamış çay ya da kahve yanında da tüketilir. Salt toz şeker ilavesiyle aroması bozulan çay ya da kahve, peynir şekeriyle beraber daha yüksek bir içim keyfi vermektedir. Kimi yörelerde ise kırmak suretiyle küçük parçalara ayrılan ya da toz haline getirilen peynir şekeri, yufka içine konularak yenilir. Yufka ve peynir şekeri ikilisi enerji veren, farklı lezzete sahip bir ara öğün olarak daha çok eski dönemlerde tüketilirdi.

Erzurum Peynir Şekerini özel kılan sadece tadı değil. Kültürümüzde yüzyıllardır var olan bu şeker, tarihe tanıklık etmiş, zamana yenilmemiştir. Mistik bir havası vardır peynir şekerinin. Hem bu kadar görmüş geçirmiş olmasının hem de belki cenazelerde ve dini törenlerde ikram edilmesinin etkisi var bu mistik algıda. Yetişkinler için çocukluk anılarının esintisini taşıyan peynir şekeri, günümüzün çocuklarına da, gelecekte gülümseyerek hatırlayacakları yeni anılar oluşturuyor.