Helvanın Tarihi

Helvanın Tarihi

            Tatlı kültürümüzün temsilcisi olan helva, günümüzde hala popülerliğini korumaktadır. Arapça bir kelimedir ve ‘tatlı’ anlamına gelmektedir. Bizde ise bir çeşit yemeğe verilen bir isim olarak kalmıştır. Türklerin İslamiyeti kabul etmesinden sonra, helva mutfaklarına girmiştir. Osmanlıda helva-haneler, bu tatlı için özel olarak kuruldu. Mutfakta farklı bir bölümde bulunmaktadır. Toplumda hastalığa neden olan bütün zararlı gıdaları yasaklayan Osmanlı, gıdaların şifalı olması için özel tarifler üretiyordu. Şifalı bitkilerle desteklenerek ilaç niyetine kullanılıyordu. Gazi, kudret, hakaniye, ak, bal, kepçe, hindi sabuni, parmak sabuni, badem, fıstık, gaziler, asude, reşidiye, gulabiye ve yengen duymasın gibi birçok çeşidi bulunmaktadır. Bütün bu çeşitler Osmanlı arşivinde geçmektedir. Kahvehanelerden önce helvahaneler vardı. Burada hazırlanan helvalarla koyu bir sohbet başlardı. Genellikle eğitici konular tercih ediliyordu.

 Halk Arasında En Yaygın Tatlı Çeşididir

            Binlerce yıllık geçmişi olan bu tatlı, düğünlerde, cenazelerde, özel toplantılarda ve diğer özel günlerde yenilmektedir. Sarayda Helva Sohbeti Davet Tezkiresi ile önemli şahıslara davetiye gönderilirdi. Sarayda padişah önemli konular için özel toplantı hazırlardı. Toplantıda bu tatlı ikram ediliyordu. Dini konular ve devletin önemli konuları bu toplantılarda zikredilirdi. Bu uygulama Lale Devrinde üst seviyeye çıktı. Bu dönemde bu tatlının birçok çeşidi toplantılarda tüketildi. Osmanlıdan sonra bu toplantılar tamamen ortadan kalktı. Halk arasında popülerliğini korudu ve günümüzde hala en çok sevilen tatlılar arasında yer almaktadır. 1913 yılında esnaf toplantıları yasaklandı. Avrupa tarzı toplantılar daha fazla kabul görmeye başladı. Osmanlı devletinin Avrupalılaşma hastalığı, bu toplantıları ortadan kaldırdı. Türkiye Cumhuriyeti kurulduktan sonra devlet erkanında Avrupa tarzı toplantı organizasyonları tercih edildi.

 Günümüzde Hala En Çok Tercih Edilen Tatlıdır

            Doğudan batıya kadar bütün Anadolu şehirlerinde, bu tatlı, kültürümüzün bir parçasıdır. Halk arasında en çok tüketilen yiyecekler arasında yer alan ve çeşit olarak oldukça fazla olan bu tatlı, internetten satılmaya başlandı. Fıstıklı tahin helvası, tepsili tahin helvası ve kakaolu tahin helvası, en meşhur helvalardır. Ekmek arası ile tüketilen ve öz kültürümüzün tatlıları arasında yer alan bu ürün, işin ehli ustasından yenilmelidir.